Achillespeesontsteking en Shockwave therapie
Achillespeesontsteking, ook bekend als Achilles tendinitis, is een veelvoorkomende blessure die pijn en stijfheid veroorzaakt in de pees die de kuitspieren verbindt met het hielbeen. Deze aandoening komt vaak voor bij sporters of mensen die hun pezen herhaaldelijk belasten, zoals hardlopers. Shockwave therapie is een bewezen effectieve, niet-invasieve behandelingsoptie om herstel te versnellen en pijn te verminderen bij een (chronische)achillespeesontsteking.
Shockwave Therapie bij Achillespeesontsteking: Hoe Werkt Het?
Shockwave therapie is een effectieve behandelingsoptie voor het stimuleren van genezing bij Achillespeesontsteking. Het werkt door het activeren van verschillende fysiologische processen die essentieel zijn voor herstel. Hier volgen de belangrijkste fysiologische effecten:
1. Pijnvermindering door Neurogene Modulatie
Shockwave therapie moduleert pijn door de gevoeligheid van pijnreceptoren (nociceptoren) te verminderen. Het verhoogt ook de afgifte van endogene opioïden, wat zorgt voor natuurlijke pijnverlichting. Mariotto et al. (2005) beschreven dat ESWT de afgifte van pijnstillende stoffen stimuleert, wat leidt tot een onmiddellijke vermindering van pijn.
2. Celregeneratie en Collageenproductie
Shockwave therapie stimuleert de aanmaak van fibroblasten, die verantwoordelijk zijn voor de productie van collageen. Collageen is een essentieel eiwit voor peesweefsel, dat helpt bij het herstel van beschadigde peesvezels en het verbeteren van de structuur en sterkte van de pees. Chen et al. (2004) benadrukken dat shockwave therapie de productie van collageen aanzienlijk verhoogt, wat bijdraagt aan peesherstel.
3. Remodellering van Peesweefsel
Shockwave therapie bevordert de herstructurering van beschadigd peesweefsel, wat belangrijk is voor het herstellen van de normale sterkte en elasticiteit van de pees. Dit proces is essentieel bij de behandeling van chronische peesaandoeningen zoals Achilles tendinopathie, waar het weefsel vaak degeneratief wordt. Wang et al. (2007) vonden dat shockwave therapie de normale structuur van de pees helpt herstellen.
4. Ontstekingsremming door Shockwave Therapie
Shockwave therapie veroorzaakt een lichte lokale ontstekingsreactie, die paradoxaal genoeg het genezingsproces bevordert. Het helpt het lichaam om ontstekingscellen af te breken en het herstel van beschadigd weefsel te versnellen. Dit wordt bevestigd door Notarnicola en Moretti (2012), die aantoonden dat ESWT de afname van ontstekingsmediatoren zoals interleukine-6 (IL-6) en tumornecrosefactor-alfa (TNF-α) bevordert.
5. Activatie van Stamcellen en Weefselregeneratie
Shockwave therapie verhoogt de activiteit van mesenchymale stamcellen in het behandelde gebied. Deze stamcellen migreren naar de beschadigde pees en dragen bij aan de regeneratie van het peesweefsel. Hausdorf et al. (2011) toonden aan dat shockwave therapie de stamcelactiviteit verhoogt, wat leidt tot weefselherstel.
Resultaten van Shockwave Therapie bij Achillespeesontsteking
De effectiviteit van shockwave therapie bij Achillespeesontsteking is uitgebreid onderzocht, maar de resultaten zijn gemengd. Hier is een samenvatting van de bevindingen uit verschillende onderzoeken:
Algemeen Behandeladvies voor Achilles Tendinopathie (2021)
In een overzichtsstudie van von Rickenbach et al. (2021) wordt geconcludeerd dat de meeste patiënten met Achillespeesontsteking goed reageren op conservatieve behandelingen, zoals rust en geleidelijke opbouw van belasting. Shockwave therapie kan nuttig zijn bij hardnekkige gevallen die niet verbeteren met basistherapie, maar het is niet de eerste keuze en chirurgie wordt zelden aanbevolen.
Conclusie: Shockwave therapie kan nuttig zijn voor ernstige gevallen, maar wordt meestal niet als eerste optie gebruikt.
Systematische Review en Meta-analyse (2023)
Charles et al. (2023) voerden een grootschalige review en meta-analyse uit waarin ze de effectiviteit van shockwave therapie onderzochten bij verschillende peesaandoeningen, waaronder Achilles tendinitis. De resultaten voor Achillespeesontsteking waren bescheiden. Hoewel er een klein effect op pijnvermindering werd gezien, was er geen significante verbetering in de functie op korte termijn. In sommige gevallen bleek zelfs een placebo beter te werken voor functieverbetering.
Conclusie: Shockwave therapie had een klein effect op pijn, maar geen significante verbetering van de functie op korte termijn.
Narratieve Review over Shockwave bij Achilles Tendinopathie (2019)
Een review door Stania et al. (2019), gebaseerd op 22 studies, liet over het algemeen positieve resultaten zien, met name in pijnvermindering en verbetering van de functie. Er is echter meer onderzoek nodig om optimale behandelingsparameters, zoals intensiteit en duur, vast te stellen.
Conclusie: Positieve resultaten op pijn en functie, maar meer onderzoek naar de beste behandelparameters is nodig.
Effectiviteit van Shockwave bij Midportion Achilles Tendinopathie (2022)
In een review van Feeney (2022), gericht op midportion Achilles tendinitis, bleek shockwave therapie effectief bij het verminderen van pijn en verbeteren van de functie. Een combinatie van shockwave therapie en excentrische oefeningen bleek nog effectiever dan shockwave therapie alleen.
Conclusie: Effectief bij pijnvermindering, vooral in combinatie met oefeningen.
Gerandomiseerde Klinische Trial van Shockwave en Oefeningen (2021)
Mansur et al. (2021) vergeleken shockwave therapie in combinatie met excentrische oefeningen met alleen excentrische oefeningen. Beide groepen vertoonden aanzienlijke verbeteringen in pijn en functie, maar er was geen significant verschil tussen de twee groepen.
Conclusie: Shockwave therapie biedt geen extra voordeel ten opzichte van alleen oefeningen.
Waarom Verschillen de Resultaten?
De gemengde resultaten van shockwave therapie bij Achillespeesontsteking kunnen worden verklaard door verschillende factoren:
- Behandelingsparameters: De intensiteit, duur en frequentie van shockwave therapie variëren per onderzoek. Stania et al. (2019) benadrukken dat er nog geen gestandaardiseerde behandelingsprotocollen zijn, wat de variatie in resultaten kan verklaren.
- Combinatie met Andere Behandelingen: Uit de studies van Feeney (2022) en Mansur et al. (2021) blijkt dat de combinatie van shockwave therapie met andere behandelingen, zoals excentrische oefeningen, effectiever kan zijn dan shockwave therapie alleen. Dit kan de uiteenlopende resultaten in verschillende onderzoeken verklaren.
- Plaats en Ernst van de Blessure: Shockwave therapie lijkt beter te werken voor bepaalde vormen van Achilles tendinopathie, zoals midportion tendinitis, en is minder effectief bij insertionele tendinopathie, wat kan leiden tot variatie in de resultaten.
- Individuele Variatie: De respons op shockwave therapie kan per patiënt verschillen, afhankelijk van de ernst van de blessure, het herstelvermogen van het lichaam en de duur van de klachten. Dit verklaart waarom sommige patiënten baat hebben bij shockwave therapie, terwijl anderen geen significante verbetering ervaren.
Veelgestelde Vragen Shockwave therapie bij Achillespeesontsteking
Hoe helpt shockwave therapie bij een achillespeesontsteking?
Hoeveel sessies shockwave therapie zijn nodig?
Is shockwave therapie bij een achillespeesontsteking pijnlijk?
Is shockwave therapie effectief voor chronische achillespeesontsteking?
Bronnen
- von Rickenbach, K. J., Borgstrom, H., Tenforde, A., Borg-Stein, J., & McInnis, K. C. (2021). Achilles tendinopathy: Evaluation, rehabilitation, and prevention. Current Sports Medicine Reports, 20(6), 327-334.
- Charles, R., Fang, L., Zhu, R., & Wang, J. (2023). The effectiveness of shockwave therapy on patellar tendinopathy, Achilles tendinopathy, and plantar fasciitis: A systematic review and meta-analysis. Frontiers in Immunology, 14, 1193835.
- Stania, M., Juras, G., Chmielewska, D., Polak, A., Kucio, C., & Król, P. (2019). Extracorporeal shock wave therapy for Achilles tendinopathy. BioMed Research International, 2019, 3086910.
- Feeney, K. M. (2022). The effectiveness of extracorporeal shockwave therapy for midportion Achilles tendinopathy: A systematic review. Cureus, 14(7), e26960.
- Mansur, N. S. B., Matsunaga, F. T., Carrazzone, O. L., Schiefer Dos Santos, B., Nunes, C. G., Aoyama, B. T., Dias Dos Santos, P. R., Faloppa, F., & Tamaoki, M. J. S. (2021). Shockwave therapy plus eccentric exercises versus isolated eccentric exercises for Achilles insertional tendinopathy: A double-blinded randomized clinical trial. The Journal of Bone and Joint Surgery, 103(14), 1295-1302.
- Chen, Y. J., Wang, C. J., Yang, K. D., et al. (2004). Extracorporeal shock waves promote healing of collagenase-induced Achilles tendinitis and increase TGF-beta1 and IGF-I expression. Journal of Orthopaedic Research, 22(4), 854-861.
- Wang, C. J., Ko, J. Y., & Chan, Y. S. (2007). Extracorporeal shockwave for chronic patellar tendinopathy. American Journal of Sports Medicine, 35(6), 972-978.
- Notarnicola, A., & Moretti, B. (2012). The biological effects of extracorporeal shock wave therapy (ESWT) on tendon tissue. Muscles, Ligaments and Tendons Journal, 2(1), 33-37.
- Hausdorf, J., Sievers, B., Schmitt-Sody, M., Jansson, V., Maier, M., & Mayer-Wagner, S. (2011). Stimulation of bone growth factor synthesis in human osteoblasts and fibroblasts after extracorporeal shock wave application. Archives of Orthopaedic and Trauma Surgery, 131(3), 303-309.
- Mariotto, S., Cavalieri, E., Amelio, E., et al. (2005). Extracorporeal shock wave therapy in inflammatory diseases: Molecular mechanism that triggers anti-inflammatory action. Current Medicinal Chemistry, 12(19), 2365-2373.