Wat is Guillain-Barré Syndroom?
Guillain-Barré Syndroom (GBS) is een zeldzame neurologische aandoening waarbij het immuunsysteem de perifere zenuwen aanvalt. Dit leidt tot ontsteking en demyelinisatie (verlies van de beschermende laag rond zenuwen), wat resulteert in spierzwakte, tintelingen en in ernstige gevallen verlamming. GBS vereist vaak snelle medische zorg, omdat de symptomen snel kunnen verergeren.
Eerste Symptomen en Symptomen in een Later Stadium
Eerste Symptomen
De symptomen van GBS ontwikkelen zich vaak binnen enkele dagen tot weken en kunnen zich snel uitbreiden:
- Tingelingen en gevoelloosheid: Vaak beginnen de klachten met tintelingen in de handen en voeten.
- Spierzwakte: Dit begint meestal in de benen en kan zich snel verspreiden naar de armen en het gezicht.
Symptomen in Later Stadium
In ernstige gevallen kan GBS verder evolueren, wat leidt tot:
- Verlamming: In ernstige gevallen kan verlamming optreden in de ademhalingsspieren, wat beademing vereist.
- Autonome stoornissen: Problemen met bloeddruk, hartslag en spijsvertering door schade aan het autonome zenuwstelsel.
- Zenuwpijn: Sommige patiënten ervaren intense spier- en zenuwpijn.
Oorzaken van Guillain-Barré Syndroom
Hoewel de exacte oorzaak van GBS onbekend is, treedt het vaak op na een infectie of ander immuungerelateerd incident. Enkele van de belangrijkste triggers zijn:
- Virale of bacteriële infecties: Het Guillain-Barré Syndroom volgt vaak op een virale of bacteriële infectie, zoals het Campylobacter bacterie (meestal door voedselvergiftiging) of griepachtige virussen.
- Vaccinaties of operaties: In zeldzame gevallen kan GBS optreden na een vaccinatie, zoals het griepvaccin of COVID-19-vaccin, of na een operatie.
- Auto-immuunreactie: Het immuunsysteem begint per ongeluk de eigen perifere zenuwen aan te vallen, wat leidt tot schade en ontsteking.
Het Beloop van Guillain-Barré Syndroom
Het beloop van GBS bestaat doorgaans uit drie fasen:
- Progressieve fase: De symptomen verergeren snel en bereiken hun hoogtepunt binnen enkele dagen tot weken.
- Plateaufase: In deze fase stabiliseren de symptomen en blijven ze constant.
- Herstelfase: De symptomen verbeteren geleidelijk, maar volledig herstel kan maanden tot jaren duren. Ongeveer 20% van de patiënten houdt blijvende klachten zoals spierzwakte.
Behandeling van Guillain-Barré Syndroom
Omdat GBS zich snel kan ontwikkelen, vereisen patiënten vaak een ziekenhuisopname. De behandelingen zijn gericht op het verminderen van symptomen en het versnellen van herstel:
- Immunoglobulinetherapie (IVIg): Deze behandeling biedt antilichamen die het immuunsysteem helpen kalmeren.
- Plasmaferese (plasma-uitwisseling): Dit proces verwijdert schadelijke antilichamen uit het bloed.
- Beademing: Bij ernstige gevallen kan beademing nodig zijn wanneer de ademhalingsspieren verlamd raken.
- Pijnbestrijding: Zenuwpijn wordt vaak behandeld met pijnstillers zoals gabapentine of amitriptyline.
Fysiotherapie bij Guillain-Barré Syndroom
Fysiotherapie speelt een cruciale rol in het herstelproces van GBS-patiënten:
- Acute fase: De focus ligt op het behouden van mobiliteit, het voorkomen van contracturen (spierverkortingen) en het correct positioneren van de patiënt om drukplekken te voorkomen.
- Revalidatiefase: Zodra de ziekte stabiliseert, begint fysiotherapie met spierversterkende oefeningen, mobiliteitstraining en ademhalingsoefeningen.
- Langdurige revalidatie: Voor patiënten met blijvende zwakte of verlamming kan langdurige fysiotherapie helpen om hun dagelijkse onafhankelijkheid te verbeteren.
Wat Andere Paramedische Disciplines Kunnen Betekenen bij GBS
Naast fysiotherapie spelen ook andere zorgverleners een rol in het herstel van patiënten met GBS:
- Ergotherapie: Helpt bij aanpassingen in het dagelijks leven en het bevorderen van de zelfstandigheid.
- Logopedie: Ondersteunt bij slikproblemen en ademhalingsstoornissen.
- Diëtetiek: Voedingsexperts helpen bij voedingsproblemen, vooral wanneer slikken moeilijk wordt.
Relevante Websites en Stichtingen
- Stichting GBS: Ondersteuning voor patiënten en families met GBS. Stichting GBS
- Spierziekten Nederland: Informatie over GBS. Spierziekten Nederland
Handige Links voor Hulpmiddelen en Zorg bij Chronische Aandoeningen
- Hulpmiddelenwijzer.nl
Deze website biedt een overzicht van hulpmiddelen die het dagelijks leven vergemakkelijken. Van mobiliteitshulpmiddelen tot apparaten die helpen bij persoonlijke verzorging, werken of huishoudelijke taken, Hulpmiddelenwijzer geeft advies over wat beschikbaar is en hoe je deze kunt verkrijgen.
Website: www.hulpmiddelenwijzer.nl - Regelhulp.nl (Ministerie van VWS)
Regelhulp.nl is een platform van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) dat informatie biedt over zorg en ondersteuning. Het is een handige gids voor het regelen van zorg, mantelzorgondersteuning, en het verkrijgen van hulpmiddelen die helpen bij dagelijkse activiteiten.
Website: www.regelhulp.nl
Veelgestelde Vragen over Guillain-Barré Syndroom
Wat is Guillain-Barré Syndroom (GBS)?
Wat veroorzaakt GBS?
Hoe wordt GBS behandeld?
Hoe lang duurt het herstel van GBS?
Kan fysiotherapie helpen bij het herstel van GBS?
Kunnen mensen met GBS volledig herstellen?
Wat zijn de langetermijnvooruitzichten voor hartfalen?
Literatuur
- Dimachkie, M. M., & Barohn, R. J. (2013). Guillain-Barré syndrome and variants. Neurologic Clinics, 31(2), 491-510.
- Hughes, R. A. C., & Cornblath, D. R. (2005). Guillain-Barré syndrome. The Lancet, 366(9497), 1653-1666.
- Khan, F., Amatya, B., Galea, M., & Brown, C. (2011). Rehabilitation interventions in patients with acute demyelinating inflammatory polyneuropathy: A systematic review. European Journal of Physical and Rehabilitation Medicine, 47(4), 607-622.
- van den Berg, B., Walgaard, C., Drenthen, J., Fokke, C., Jacobs, B. C., & van Doorn, P. A. (2014). Guillain-Barré syndrome: Pathogenesis, diagnosis, treatment and prognosis. Nature Reviews Neurology, 10(8), 469-482.
- Willison, H. J., Jacobs, B. C., & van Doorn, P. A. (2016). Guillain-Barré syndrome. The Lancet, 388(10045), 717-727.