Wat is een Frozen Shoulder?
Een frozen shoulder, ook bekend als adhesieve capsulitis, is een aandoening waarbij het schoudergewricht stijf en pijnlijk wordt. De aandoening beperkt de bewegingsvrijheid van de schouder doordat het gewrichtskapsel ontstoken raakt, wat leidt tot pijn en stijfheid. Deze schouderaandoening doorloopt meestal drie fasen: de bevriezingsfase, de bevroren fase, en de ontdooifase.
De drie fases van een bevroren schouder:
- Bevriezingsfase (3 tot 9 maanden): Pijn neemt geleidelijk toe, terwijl het bewegingsbereik van de schouder afneemt.
- Bevroren fase (4 tot 12 maanden): De pijn kan verminderen, maar de bewegingsbeperking blijft.
- Ontdooifase (6 tot 24 maanden): De pijn neemt verder af, en de schouder krijgt geleidelijk zijn beweeglijkheid terug.
Symptomen van Frozen Shoulder
- Pijn: Vooral merkbaar bij bewegingen en ‘s nachts, waardoor slapen lastig kan zijn. De pijn kan uitstralen naar de bovenarm.
- Stijfheid: Dagelijkse handelingen, zoals aankleden of iets van een plank pakken, worden moeilijker.
- Beperkte bewegingsvrijheid: De schouder lijkt “bevroren”, wat het lastig maakt om normale bewegingen uit te voeren. Ook eenvoudige taken zoals tandenpoetsen of haar borstelen worden uitdagend.
Oorzaken van Frozen Shoulder
Hoewel de exacte oorzaak van een frozen shoulder vaak onbekend is, wordt het vaak geassocieerd met lange perioden van inactiviteit van de schouder, zoals na een operatie, blessure of beroerte. Bepaalde factoren kunnen het risico vergroten:
- Leeftijd en geslacht: Vaker bij vrouwen tussen de 40 en 60 jaar.
- Onderliggende aandoeningen: Diabetes, schildklierproblemen, of andere metabole aandoeningen verhogen het risico.
- Langdurige inactiviteit: Na een operatie, blessure, of een beroerte waarbij de schouder langere tijd onbeweeglijk is gebleven.
- Trauma: Schouderblessures of operaties kunnen ook bijdragen aan de ontwikkeling van frozen shoulder.
Stellen van de Diagnose
Een huisarts of medisch specialist kan de diagnose stellen op basis van uw medische geschiedenis en een lichamelijk onderzoek. Vaak wordt daarbij gekeken naar het bewegingsbereik van de schouder. In de beginfase is de schouder vaak nog niet stijf, en kan het onduidelijk zijn wat de oorzaak van de pijn is. Naarmate de beweging van de schouder steeds moeilijker wordt, kan de huisarts vaststellen of er sprake is van een frozen shoulder.
Geen aanvullende onderzoeken nodig
Röntgenfoto’s of echo’s zijn meestal niet nuttig bij het stellen van de diagnose, omdat ze vaak geen afwijkingen laten zien. Een echo of foto kan dan ook weinig bijdragen aan het bevestigen van de diagnose. Alleen wanneer de huisarts of specialist twijfelt of de klachten door een andere oorzaak worden veroorzaakt, zoals een peesblessure of artritis, kan beeldvorming worden gebruikt om deze aandoeningen uit te sluiten.
In de meeste gevallen wordt de diagnose dus gesteld op basis van het klinische beeld en niet op basis van beeldvormende onderzoeken.
Wanneer naar de Huisarts of Fysiotherapeut?
Bezoek een huisarts of fysiotherapeut als:
- Pijn aanhoudt: Als de pijn hevig is en na enkele weken niet vermindert, ondanks rust en zelfzorgmaatregelen.
- Beweging beperkt blijft of erger wordt: Als het lastig wordt om de schouder te bewegen en dagelijkse taken niet goed meer lukken.
- Slaap wordt verstoord: Bij aanhoudende nachtelijke pijn of als de pijn zich naar de arm uitbreidt.
Behandeling van Frozen Shoulder
De behandeling van een frozen shoulder (adhesieve capsulitis) is gericht op pijnverlichting en het herstellen van de mobiliteit. De aanpak verschilt per fase van de aandoening. Hieronder volgt een overzicht van de meest effectieve behandelmethoden.
Behandeling in de Vroege Fase (Bevriezingsfase)
In de vroege fase, waarin pijn en beperkte beweging de belangrijkste symptomen zijn, worden corticosteroïdinjecties vaak gebruikt om ontstekingen te verminderen en pijn te verlichten. Deze injecties helpen ook om de bewegingsvrijheid te verbeteren, vooral in combinatie met hydrodilatatie, een procedure waarbij vloeistof in het gewricht wordt gespoten om het gewrichtskapsel op te rekken.
Behandeling in de Bevroren Fase
In de bevroren fase neemt de pijn af, maar de schouder blijft stijf. Fysiotherapie is de belangrijkste behandeling in deze fase, gericht op het vergroten van de bewegingsvrijheid door rekoefeningen en mobilisatietechnieken. Corticosteroïdinjecties kunnen nog steeds nuttig zijn om pijn onder controle te houden, hoewel ze in deze fase minder vaak nodig zijn.
Behandeling in de Herstelfase (Ontdooifase)
In de herstelfase begint de schoudermobiliteit zich spontaan te verbeteren. Het doel is om de volledige mobiliteit en kracht van de schouder te herstellen. Fysiotherapie blijft belangrijk, waarbij de nadruk ligt op weerstandsoefeningen om de kracht en flexibiliteit van de schouder te herstellen.
Keuze voor Corticosteroïdinjecties in de Bevriezingsfase
Patiënten met ernstigere pijn en beperkte mobiliteit in de vroege fase van frozen shoulder kiezen vaak voor corticosteroïdinjecties. Dit onderstreept het belang van injecties in deze fase van de aandoening.
Samenvatting:
- Vroege fase (bevriezingsfase): Corticosteroïdinjecties en hydrodilatatie zijn effectief om pijn en ontsteking te verminderen.
- Bevroren fase: Fysiotherapie is cruciaal om de bewegingsvrijheid te herstellen, ondersteund door injecties indien nodig.
- Herstelfase (ontdooifase): Fysiotherapie en revalidatie blijven de basis voor volledig herstel.
Deze behandelopties zijn gebaseerd op de specifieke fase van de frozen shoulder en gericht op pijnverlichting en het verbeteren van de schoudermobiliteit zonder de noodzaak voor chirurgische ingrepen, die zelden worden toegepast.
Veelgestelde Vragen over een Frozen Shoulder
Hoe wordt een frozen shoulder gediagnosticeerd?
Wat is het verschil tussen frozen shoulder en artritis?
Kan een frozen shoulder terugkeren?
Helpt fysiotherapie echt bij frozen shoulder?
Hoe lang duurt het herstel van een frozen shoulder?
Kan een frozen shoulder vanzelf genezen?
Wat is het verschil tussen een frozen shoulder en een slijmbeursontsteking?
Bronnen:
- Dai, Z., et al. (2022). Combined arthroscopic release with corticosteroid hydrodilatation versus corticosteroid hydrodilatation only in treating freezing-phase primary frozen shoulder: A randomized clinical trial. BMC Musculoskeletal Disorders, 23(1), 1102. https://doi.org/10.1186/s12891-022-06065-3
- Kraal, T., et al. (2016). How to treat a frozen shoulder? A survey among shoulder specialists in the Netherlands and Belgium. Acta Orthopaedica Belgica, 82(1), 78-84.
- Nagy, M. T., et al. (2013). The frozen shoulder: Myths and realities. The Open Orthopaedics Journal, 7, 352-355. https://doi.org/10.2174/1874325001307010352
- Adekanye, D., et al. (2023). Analysis of patient factors associated with selection of corticosteroid injection in the freezing phase of idiopathic adhesive capsulitis. Journal of Shoulder and Elbow Surgery, 32(8), 1710-1717. https://doi.org/10.1016/j.jse.2023.01.007