Wat is een Fibromyalgie?
Fibromyalgie is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door wijdverspreide pijn in het lichaam, vermoeidheid, en een verhoogde gevoeligheid voor pijnlijke prikkels. Hoewel de exacte oorzaak van fibromyalgie onbekend is, wordt aangenomen dat het te maken heeft met een ontregeling van het pijnverwerkingssysteem in de hersenen en het centrale zenuwstelsel. Dit kan leiden tot een overgevoelige reactie op (pijn)signalen.
Symptomen van Fibromyalgie
Fibromyalgie kan een breed scala aan symptomen veroorzaken, die variëren in ernst en frequentie. De meest voorkomende symptomen zijn:
- Wijdverspreide spier- en gewrichtspijn: Pijn die overal in het lichaam kan worden gevoeld, maar vaak voorkomt in de nek, schouders, rug en heupen.
- Vermoeidheid: Veel mensen met fibromyalgie ervaren extreme vermoeidheid, zelfs na voldoende slaap.
- Slaapstoornissen: Slecht slapen of niet verkwikkend slapen komt veel voor, wat de vermoeidheid en pijn kan verergeren.
- Stijfheid: Vooral ‘s ochtends kan stijfheid in spieren en gewrichten worden ervaren.
- Concentratieproblemen: Ook wel “fibrofog” genoemd, waarbij het moeilijk kan zijn om helder te denken of zich te concentreren.
- Gevoeligheid voor aanraking: Mensen met fibromyalgie kunnen overgevoelig zijn voor aanraking of druk, zelfs lichte aanraking kan pijnlijk zijn.
Daarnaast kunnen patiënten last hebben van prikkelbare darm syndroom (PDS), hoofdpijn, depressie en angst.
Oorzaken van Fibromyalgie
De exacte oorzaak van fibromyalgie is nog onbekend, maar verschillende factoren spelen een rol:
- Pijnverwerkingsstoornissen: Het centrale zenuwstelsel kan pijnsignalen overmatig versterken, wat leidt tot verhoogde pijnperceptie.
- Genetische factoren: Er is enige genetische aanleg voor het ontwikkelen van fibromyalgie, waarbij de aandoening vaker voorkomt in families.
- Stress of Trauma: Fysieke of emotionele stress, zoals een operatie, een ongeluk of een traumatische ervaring, kan de aandoening uitlokken.
- Infecties: Sommige virale infecties kunnen het begin van fibromyalgie triggeren.
Stellen van de Diagnose
Fibromyalgie kan moeilijk te diagnosticeren zijn omdat de symptomen overlappen met andere aandoeningen, zoals reuma of chronisch vermoeidheidssyndroom. Er zijn geen specifieke bloedtests of scans die fibromyalgie kunnen bevestigen, maar artsen stellen de diagnose meestal op basis van:
- Wijdverspreide pijn die langer dan drie maanden aanhoudt.
- De afwezigheid van andere aandoeningen die de pijn kunnen verklaren.
- Tender points: Gevoelige plekken op het lichaam, zoals op de nek, schouders en heupen, die bij lichte druk pijnlijk zijn.
Behandeling
Er is geen genezing voor fibromyalgie, maar verschillende behandelingen kunnen helpen om de symptomen te beheersen. Een combinatie van medicijnen, therapieën en leefstijlaanpassingen kan vaak verlichting bieden. Veelgebruikte behandelingen zijn:
- Medicatie: Pijnstillers, antidepressiva en anticonvulsiva kunnen worden voorgeschreven om de pijn en andere symptomen te verlichten.
- Fysiotherapie: Helpt bij het verbeteren van de mobiliteit, het versterken van de spieren en het verminderen van pijn.
- Cognitieve gedragstherapie (CGT): Psychologische ondersteuning om te leren omgaan met chronische pijn.
- Leefstijlveranderingen: Regelmatige lichaamsbeweging, zoals wandelen of zwemmen, en voldoende rust zijn essentieel bij het managen van fibromyalgie.
Fysiotherapie bij Fibromyalgie
Fysiotherapie speelt een belangrijke rol in het behandelen van fibromyalgie. Het doel van fysiotherapie is om de spieren te versterken, de mobiliteit te verbeteren en functie te verbeteren. Een fysiotherapeut kan een gepersonaliseerd oefenprogramma opstellen dat is afgestemd op de klachten en mogelijkheden van de patiënt. Dit kan onder meer bestaan uit:
- Lichte aerobe oefeningen: Wandelen, fietsen of zwemmen kunnen de algehele conditie verbeteren. Regelmatige beweging helpt bij het opbouwen van uithoudingsvermogen, wat zorgt voor een betere belastbaarheid in het dagelijks leven.
- Rekoefeningen: Rekoefeningen houden de spieren soepel en verbeteren de flexibiliteit. Dit maakt het gemakkelijker om dagelijkse activiteiten uit te voeren met minder beperkingen door stijfheid.
- Krachtoefeningen: Gerichte krachtoefeningen versterken de spieren en vergroten de belastbaarheid van het lichaam. Dit helpt om dagelijkse taken, zoals tillen of traplopen, met minder moeite uit te voeren.
- Ontspanningstechnieken: Ademhalingsoefeningen en stretching helpen niet alleen bij het ontspannen van de spieren, maar verbeteren ook de mentale veerkracht. Dit zorgt ervoor dat het lichaam beter voorbereid is op fysieke inspanning en dagelijkse activiteiten.
Het doel van deze oefeningen is het verbeteren van de belastbaarheid, zodat je meer energie hebt voor dagelijkse taken en minder beperkt wordt door fysieke klachten.
Leven met: Tips voor de Juiste Aanpak
Hoewel fibromyalgie een chronische aandoening is, zijn er verschillende manieren waarop je kunt omgaan met de klachten:
- Beweeg regelmatig: Hoewel het misschien tegenstrijdig lijkt bij pijn, kan regelmatige, lichte beweging de symptomen op de lange termijn verminderen.
- Stressmanagement: Stress kan de symptomen verergeren. Ontspanningstechnieken zoals yoga, mindfulness of ademhalingsoefeningen kunnen helpen.
- Slaaproutine: Een vaste slaaproutine kan de slaapkwaliteit verbeteren en vermoeidheid verminderen.
- Pijnmanagement: Zoek een evenwicht tussen activiteiten en rust om overbelasting te voorkomen.
- Ergonomische aanpassingen: Aanpassingen in werk- en leefomgeving kunnen helpen de fysieke belasting te verminderen.
Wat Andere Paramedische Disciplines Kunnen Betekenen bij Fibromyalgie
Fibromyalgie vereist vaak een multidisciplinaire aanpak waarbij verschillende paramedische disciplines betrokken zijn om de symptomen te verlichten en de kwaliteit van leven te verbeteren. Hier zijn enkele andere disciplines die een belangrijke rol kunnen spelen:
- Ergotherapie: Ergotherapeuten helpen patiënten met fibromyalgie om dagelijkse activiteiten beter te plannen en uit te voeren. Dit kan betekenen dat ze leren hoe ze hun energie beter kunnen verdelen of ergonomische hulpmiddelen gebruiken om pijn en vermoeidheid te verminderen.
- Diëtetiek: Een diëtist kan advies geven over een uitgebalanceerd dieet dat helpt om ontstekingen te verminderen en energie op peil te houden. Bij fibromyalgie kunnen voedingsstoffen zoals magnesium en vitamine D helpen bij spier- en gewrichtsproblemen.
- Psychologie: Psychologen of therapeuten kunnen cognitieve gedragstherapie (CGT) toepassen om patiënten te helpen omgaan met chronische pijn en vermoeidheid. Dit is vooral nuttig bij het verminderen van stress en het ontwikkelen van copingstrategieën voor de mentale impact van de aandoening.
- Podotherapie: Voor mensen die last hebben van voet- of loopproblemen door fibromyalgie kan een podotherapeut helpen met de juiste voetondersteuning of inlegzolen om de druk op gewrichten en spieren te verminderen tijdens het lopen.
Veelgestelde Vragen over een Fibromyalgie
Wat is fibromyalgie?
Hoe kan fysiotherapie helpen bij fibromyalgie?
Wat zijn de belangrijkste symptomen van fibromyalgie?
Hoe wordt fibromyalgie gediagnosticeerd?
Kan fibromyalgie genezen worden?
Kan stress fibromyalgie verergeren?
Betrouwbare bronnen
- ReumaNederland – Uitgebreide informatie over reumatische aandoeningen, met ondersteuningsopties: ReumaNederland
- Thuisarts.nl – Praktische informatie over de diagnose en behandeling vanuit een medisch perspectief: Thuisarts.nl – Ik heb fibromyalgie