Wat is Artrose
Artrose is een chronische gewrichtsaandoening waarbij het beschermende kraakbeen in een gewricht geleidelijk afbreekt. Kraakbeen werkt als een schokdemper tussen de botten, maar door slijtage wordt dit weefsel dunner en ontstaan er problemen zoals pijn, stijfheid en ontstekingen.
Ontstaansmechanisme van Artrose
Het kraakbeen in een gewricht verslijt door herhaalde belasting, veroudering of eerdere blessures. Als het kraakbeen beschadigd raakt, kunnen botten tegen elkaar gaan schuren, wat pijn veroorzaakt en ontstekingsprocessen in het gewricht kan activeren. Deze ontsteking zorgt voor verdere afbraak van kraakbeen, wat het proces versnelt. Door deze vicieuze cirkel kan slijtage in elk gewricht ontstaan.
Belangrijke factoren die bijdragen aan slijtage zijn:
- Veroudering: Na verloop van tijd slijt het kraakbeen natuurlijk.
- Overbelasting: Herhaalde bewegingen en zware belasting kunnen het kraakbeen sneller laten slijten.
- Genetische aanleg: Sommige mensen hebben een grotere kans op artrose door erfelijke factoren.
- Eerdere gewrichtsblessures: Een vroegere verwonding kan de structuur van het kraakbeen verzwakken.
Veelvoorkomende Locaties van Artrose
Artrose Knie – Veroorzaakt pijn bij lopen, staan en traplopen door slijtage van het kniegewricht.
Artrose Heup – Leidt tot stijfheid en pijn bij bewegen, zoals zitten en opstaan, door slijtage van het heupgewricht.
Artrose Schouder – Pijn en beperkte mobiliteit bij het optillen van de arm of draaien van de schouder.
Artrose Enkel – Pijn en zwelling in het enkelgewricht, vooral tijdens lopen en staan.
Artrose Duim – Veroorzaakt stijfheid en pijn bij het grijpen of uitvoeren van handelingen in het CMC-gewricht.
Artrose Handen en Vingers – Pijn en stijfheid in de kleine gewrichten, wat fijne motoriek bemoeilijkt.
Artrose Nek (Cervicale Artrose) – Pijn en stijfheid in de nek, vaak met beperkte beweeglijkheid en hoofdpijn.
Artrose Rug (Lumbale Artrose) – Pijn en stijfheid in de onderrug, verergerd door zitten of staan.
Symptomen van Artrose
Artrose is een degeneratieve aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten geleidelijk afbreekt, wat leidt tot verschillende symptomen die de mobiliteit en het dagelijks functioneren kunnen beïnvloeden. De symptomen van artrose kunnen per persoon verschillen, afhankelijk van de ernst van de aandoening en welke gewrichten zijn aangetast. De meest voorkomende symptomen zijn:
- Pijn in de Gewrichten
Pijn is een van de eerste symptomen van artrose. Deze pijn kan in eerste instantie optreden tijdens of na het gebruik van het gewricht, zoals na een wandeling of traplopen, en kan verergeren naarmate de aandoening vordert. - Stijfheid
Mensen met artrose ervaren vaak stijfheid in de gewrichten, vooral in de ochtend of na een periode van inactiviteit. Deze stijfheid verdwijnt meestal na enige beweging, maar kan in ernstige gevallen langduriger aanhouden. - Verminderde Bewegingsvrijheid
Naarmate de artrose vordert, kan het gewricht minder flexibel worden. Dit kan leiden tot problemen met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten, zoals bukken, tillen of lopen. - Zwelling en Ontsteking
Bij sommige mensen kan het gewricht gezwollen raken door een ontstekingsreactie in de omliggende weefsels. Dit kan leiden tot roodheid en warmte rondom het gewricht. - Een Krakend Geluid of Gevoel
Door het verlies van kraakbeen kunnen de botten in het gewricht tegen elkaar schuren, wat kan leiden tot een krakend of knarsend gevoel of geluid bij het bewegen van het gewricht. - Gewrichtsvervorming
In ernstige gevallen kan het gewricht vervormd raken, wat de functionaliteit verder beperkt en leidt tot meer pijn.
Behandelingen voor Gewrichtsslijtage
1. Fysiotherapie
Fysiotherapie is een effectieve behandeling bij klachten door slijtage. Met gerichte oefeningen worden de spieren rondom het aangedane gewricht versterkt, wat helpt om de belastbaarheid van het gewricht te verbeteren en de beweging te vergemakkelijken. Lage-impactoefeningen zoals zwemmen en fietsen helpen de gewrichten soepel te houden zonder ze verder te belasten. Fysiotherapeuten kunnen ook mobilisatietechnieken en houdingscorrectie toepassen om het gewricht beter te ondersteunen.
2. Medicatie
Artrosepatiënten kunnen baat hebben bij verschillende soorten medicatie om de symptomen te verlichten:
- Pijnstillers (zoals paracetamol): Helpen om de pijn onder controle te houden zonder ontstekingsremming.
- NSAID’s (zoals ibuprofen): Verminderen zowel pijn als ontstekingen, maar kunnen bij langdurig gebruik bijwerkingen veroorzaken zoals maagklachten.
- Topische gels of crèmes: Kunnen lokaal op de gewrichten worden aangebracht voor pijnverlichting zonder systemische bijwerkingen.
3. Injecties
Injecties in het gewricht, zoals corticosteroïden, kunnen helpen om pijn en ontsteking op korte termijn te verlichten. Deze injecties worden meestal ingezet bij ernstige ontstekingen en bieden tijdelijke verlichting van enkele weken tot maanden. Een andere optie is hyaluronzuur-injecties, die de smering van het gewricht verbeteren, hoewel het effect per patiënt kan variëren.
4. Leefstijlaanpassingen
Gewicht beheersen is belangrijk bij slijtage van het gewricht, vooral in de knieën, heupen en enkels, omdat overgewicht extra druk op de gewrichten uitoefent. Regelmatige lage-impactactiviteiten zoals wandelen, zwemmen en fietsen helpen om de gewrichten in beweging te houden zonder ze te belasten. Ergonomische aanpassingen, zoals goed schoeisel of hulpmiddelen voor dagelijkse taken, kunnen de belasting op de gewrichten verminderen en bijdragen aan het comfort.
5. Chirurgie
In ernstige gevallen, wanneer conservatieve behandelingen niet meer werken, kan een operatie noodzakelijk zijn. Dit kan variëren van het vervangen van het versleten gewricht met een prothese (bijvoorbeeld een knie- of heupprothese) tot het vastzetten van het gewricht (arthrodese) om de pijn te verlichten, maar met het verlies van flexibiliteit in het gewricht.